على (علیه السلام) از زبان پیامبر صلى الله علیه و آله

 دوست داشتن امام على علیه السلام

۹۵۱-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:دوستى على گناهان را فرو مى‏خورد همچنان که آتش هیمه را. (۱)

۹۵۲-سر لوحه کارنامه مؤمن،دوستى على بن ابى طالب است. (۲)

۹۵۳-هر گاه خداوند عشق و دوستى على را در دل مؤمنى استوار سازد و با این حال قدمش بلغزد (خطایى از او سر زند) در روز قیامت قدمش را بر صراط استوار نگه دارد. (۳)

دشمن داشتن امام على علیه السلام

۹۵۴-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله-به على علیه السلام-:تو را جز مؤمن دوست ندارد و جز منافق دشمنت ندارد. (۴)

احادیث در این زمینه بسیار زیاد و بلکه متواترند.

۹۵۵-امام على علیه السلام:اگر با این شمشیرم بر بینى مرد با ایمان زنم که مرا دشمن گیرد،هرگز با من دشمنى نکند و اگر همه دنیا را به منافق دهم تا مرا دوست دارد،هیچگاه دوستم ندارد.و این از آن روست که قضا جارى گشت و بر زبان پیامبر امى گذشت که فرمود:

اى على!مؤمن تو را دشمن ندارد و منافق دل به دوستى تو نسپارد. (۵)

على پیشواى نیکوکاران

۹۵۶-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:على پیشواى نیکوکاران است و کشنده بدکاران،هر که او را یارى کند یارى شود و هر که از یارى او دست‏شوید،بى‏یار ماند. (۶)

۹۵۷-به على علیه السلام- آفرین و مرحبا به سرور مسلمانان و پیشواى پرهیزگاران. (۷)

۹۵۸-اى على!خداوند…دوست داشتن مستمندان را به تو بخشیده است،از این رو آنان به پیشوایى تو خرسندند و تو به داشتن پیروانى چون ایشان. (۸)

۹۵۹-درباره على به من وحى شده که او سرور مسلمانان،پیشواى پرهیزگاران و رهبر رو سپیدان است. (۹)

على امام و پیشواى شماست

۹۶۰-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

آیا شما را به چیزى رهنمون شوم که تا هر گاه بر آن توافق کنید، (۱۰) به هلاکت در نیفتید؟!همانا ولى شما خداوند و امامتان على بن ابى طالب است.پس،خیر خواه و مخلص او باشید و تصدیقش کنید. همانا این مطلب را جبرئیل به من خبر داد.

۹۶۱-همانا خداوند عز و جل درباره على بن ابى طالب بمن سفارشى فرمود.گفتم:

بار پروردگارا،آن را برایم روشن فرما.فرمود:

بشنو!

عرض کردم:

گوش به فرمانم.فرمود:

همانا على پرچم هدایت و پیشواى دوستان من و روشنایى (راه) کسانى است که مرا اطاعت کنند.او کلمه‏اى است که با پرهیزگاران همراهش کردم.هر که او را دوست‏بدارد مرا دوست داشته و هر که از او اطاعت کند از من اطاعت کرده است. (۱۱)

۹۶۲-خداوند درباره على به من سفارشى فرمود.عرض کردم:بار خدایا!آن را برایم توضیح بده.فرمود:

 گوش کن!عرض کردم:گوش مى‏کنم.فرمود:

همانا على پرچم هدایت و پیشواى دوستان من است.این را به او بشارت ده.پس،على آمد و من به او بشارت دادم. (۱۲)

على جانشین من است

۹۶۳-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:اى بنى هاشم!همانا برادر من،وصى من و وزیر من و جانشین من در میان خانواده‏ام على بن ابى طالب است.او دین مرا مى‏پردازد و وعده‏ام را به کار مى‏بندد. (۱۳)

۹۶۴-جبرئیل نزد من آمد و گفت:اى محمد!پروردگارت به تو درود مى‏فرستد و]مى‏گوید:

همانا على بن ابى طالب وصى و جانشین تو در میان خانواده و امت تو مى‏باشد. (۱۴)

۹۶۵-اشاره به على علیه السلام-

این برادر و وصى و جانشین من در میان شماست.فرمانش را بشنوید و اطاعت کنید. (۱۵)

على وصى من است

۹۶۶-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:همانا وصى من،رازدار من و بهترین بازماندگانم و کسى که وعده‏ام را به کار مى‏بندد و دینم را ادا مى‏کند على بن ابى طالب است. (۱۶)

۹۶۷-هر پیامبر وصى و وارثى دارد و على وصى و وارث من است. (۱۷)

ابن ابى الحدید مى‏نویسد:بعد از رحلت پیامبر خدا صلى الله علیه و آله حضرت على به نام وصى رسول الله خوانده مى‏شد چون پیامبر مطالب و خواسته‏هاى خود را به او وصیت کرده بود.اصحاب و هم باوران ما این مطلب راانکار نمى‏کنند اما مى‏گویند:این وصیت در زمینه خلافت نبوده بلکه درباره بسیارى از امور و مسائل نو ظهور پس از ایشان بوده است. (۱۸)

وى اشعار فراوانى را از شاعران صدر اسلام زیر عنوان‏«اشعارى که درباره وصایت على سروده شده‏» (۱۹) بازگو کرده است.او در توضیح این جمله امام که:

«وصیت و وراثت در میان ایشان است‏»مى‏گوید:

ما شک نداریم که على علیه السلام وصى پیامبر خدا بوده است،گو این که افرادى که از نظر ما کینه‏توزند،این نکته را قبول ندارند.البته به عقیده ما مقصود از وصیت نص و خلافت نیست‏بلکه مسائل دیگرى است که اگر روشن شوند شاید برتر و مهمتر از موضوع خلافت‏باشند. (۲۰)

هر که من مولاى اویم على مولاى اوست

۹۶۸-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:هر که من مولاى اویم على نیز مولاى اوست. (۲۱)

۹۶۹-اى بریده!آیا من به مؤمنان از خود ایشان سزاوارتر نیستم؟عرض کردم:البته،اى پیامبر خدا. فرمود:هر که من مولاى اویم على هم مولاى اوست. (۲۲)

۹۷۰-عبد الرحمن بن ابى لیلى:على را دیدم که در رحبه (کوفه) مردم را سوگند مى‏دهد:شما را به خدا سوگند مى‏دهم اگر کسى از شما هست که شنیده باشد پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در روز غدیر خم مى‏فرمود:

«هر که من مولاى اویم،پس على مولاى اوست‏»برخیزد و گواهى دهد

عبد الرحمن مى‏گوید:

دوازده تن از بدریان که گویى هم اکنون یکایک آنان را مى‏نگرم،برخاستند و گفتند:گواهى مى‏دهیم که شنیدیم پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در روز غدیر مى‏فرمود:آیا من به مؤمنان سزاوارتر نیستم…؟عرض کردیم:البته،اى پیامبر خدا.پیامبر فرمود:

هر که من مولاى او هستم على نیز مولاى اوست.خدایا دوست‏بدار هر که را دوستدار على باشد و دشمن بدار هر که را با او دشمنى ورزد. (۲۳)

على ولى هر مؤمنى است

۹۷۱-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:على از من است و من از او.او ولى هر مؤمنى است. (۲۴)

۹۷۲-عمران بن حصین:پیامبر خدا صلى الله علیه و آله سپاهى را به فرماندهى على بن ابى طالب گسیل داشت.او در این سفر کارى کرد…ما هر گاه از سفر برمى‏گشتیم ابتدا خدمت پیامبر خدا صلى الله علیه و آله مى‏رسیدیم،پس،بر آن حضرت سلام کردیم…مردى از آن میان برخاست و عرض کرد:اى پیامبر خدا،على چنین و چنان کرد.

پیامبر از او روى گرداند.مرد دیگرى برخاست و همان گفت که آن اولى گفته بود.تا آن که چهارمى برخاست و سخنان همان نفر اول را به زبان آورد.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در حالى که چهره‏اش متغیر شده بود رو به او کرده فرمود:

رها کنید على را،رها کنید على را،رها کنید على را،همانا على از من است و من از او.او پس از من ولى هر مؤمنى است. (۲۵)

۹۷۳-وهب بن حمزه:با على بن ابی طالب از مدینه به مکه سفر کردم.در راه از او اندکى تندى دیدم. گفتم:وقتى برگشتم و پیامبر خدا صلى الله علیه و آله را دیدم از او بد خواهم گفت.او مى‏گوید:

وقتى برگشتم و به دیدار پیامبر خدا صلى الله علیه و آله رفتم از على بدگویى کردم.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به من فرمود:این حرفها را درباره على مگو.همانا على بعد از من ولى شماست. (۲۶)

۹۷۴-بریده اسلمى:پیامبر خدا به ما دستور داد به على به عنوان امیر مؤمنان سلام کنیم.در آن روز ما هفت نفر بودیم و من از همه کوچکتر بودم. (۲۷)

على با حق است

۹۷۵-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:على با حق است و حق با على و بر محور او مى‏گردد.

ابن ابی الحدید مى‏نویسد:در اخبار صحیحى از قول پیامبر آمده است که فرمود:على با حق است… (۲۸)

۹۷۶-حق با این است،حق با این است-یعنى على علیه السلام. (۲۹)

۹۷۷-حق با على است هر جا که رو کند. (۳۰)

۹۷۸-بار خدایا!هر طور که على گردید حق را با او بگردان. (۳۱)

۹۷۹-على با حق است و حق با على.آن دو هرگز از هم جدا نشوند،تا آن گاه که در روز قیامت‏بر لب حوض نزد من آیند. (۳۲)

على با قرآن است

۹۸۰-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:على با قرآن و قرآن با على است و هرگز از هم جدا نشوند تا در کنار حوض (کوثر) نزدم آیند. (۳۳)

۹۸۱-على با حق و قرآن است و حق و قرآن با على و از هم جدا نشوند تا کنار حوض نزد من آیند. (۳۴)

۹۸۲-این على با قرآن است و قرآن با على.از هم جدا نمى‏شوند تا در کنار حوض بر من وارد شوند.پس آنچه را در این دو بر جاى نهادم از آنها بپرسید. (۳۵)

على حجت ‏خداست

۹۸۳-انس در خدمت پیامبر نشسته بود که على علیه السلام وارد شد،پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: اى انس!من و این حجت‏خدا بر بندگان او هستیم. (۳۶)

على دروازه علم پیامبر است

۹۸۴- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:من شهر علم هستم و على دروازه آن،پس هر که علم خواهد باید از در بیاید. (۳۷)

۹۸۵-من شهر علم هستم و على دروازه آن.پس،هر که علم خواهد باید که از در آن وارد شود. (۳۸)

۹۸۶-على درگاه دانش من است. (۳۹)

۹۸۷-من سراى حکمتم و على در آن. (۴۰)

۹۸۸-على دروازه دانش من است و پس از من رسالت مرا براى امتم تبیین مى‏کند. (۴۱)

على داناترین مردم پس از من است

۹۸۹-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:پس از من على بن ابی طالب داناترین فرد امت من است. (۴۲)

۹۹۰-على بن ابی طالب خداشناس‏ترین مردمان است و بیش از همه اهل‏«لا اله الا الله‏»را دوست دارد و بزرگشان مى‏دارد. (۴۳)

۹۹۱-پس از من،على آگاهترین فرد است ‏به کار قضاوت و داناترین آنهاست. (۴۴)

۹۹۲-اى على!تو…وارث دانش منى. (۴۵)

من و على از یک درخت هستیم

۹۹۳-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:من و على از یک درختیم و دیگر مردمان از درختهاى گوناگون. (۴۶)

۹۹۴-اى على!مردم از درختهاى گونه گونند و من و تو از یک درخت. (۴۷)

۹۹۵-جابر:پیامبر صلى الله علیه و آله در عرفه بود و على رو به روى آن حضرت قرار داشت.پیامبر فرمود:اى على!نزدیک من آى و پنجه‏ات را در پنجه من گذار.اى على!من و تو از یک درخت آفریده شده‏ایم.من ریشه آن درختم و تو تنه آن و حسن و حسین شاخه‏هایش.هر که به شاخه‏اى از آن بیاویزد خداوند او را به بهشت در آرد. (۴۸)

تو برادر من هستى

۹۹۶-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله-به على علیه السلام-:تو در دنیا و آخرت برادر من هستى. (۴۹)

۹۹۷-من همان مى‏گویم که برادرم موسى گفت:

«پروردگارا،سینه‏ام را فراخ گردان و کارم را آسان کن و از خانواده‏ام براى من وزیر و پشتیبانى قرار ده‏»،برادرم على را،«پشتم را به او قوى دار…». (۵۰)

۹۹۸-امام على علیه السلام-خطاب به پیامبر آن گاه که میان اصحابش پیوند برادرى ساخت ،هر آینه جان از تنم برفت و پشتم شکست آن گاه که دیدم با اصحاب خود چنان کردى و با من نه.اگر این رفتار شما از سر خشم بر من است‏بخشش و بزرگوارى از شماست!پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود:

 قسم به آن که مرا به حق برانگیخت تو را آخرین نفر قرار ندادم مگر آن که براى خودم مى‏خواستمت.تو براى من همچون هارونى براى موسى با این تفاوت که پس از من پیامبرى نیست.تو برادر و وارث من هستى. (۵۱)

على از من و من از اویم

۹۹۹- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:على از من است و من از اویم. (۵۲)

۱۰۰۰- به على علیه السلام-:تو از من هستى و من از توام. (۵۳)

۱۰۰۱- على براى من مانند سر من است‏براى پیکرم. (۵۴)

۱۰۰۲- همانا گوشت على از گوشت من است و خون او از خون من. (۵۵)

۱۰۰۳- به على- اى على!تو از من هستى و من از تو.تو برادر و یار منى. (۵۶)

از طرف من ابلاغ نمى‏کند مگر خودم یا على

۱۰۰۴- انس بن مالک:پیامبر صلى الله علیه و آله سوره برائت را (براى خواندن بر مشرکان) به دست على داد و فرمود: (این سوره را) نمى‏رساند مگر من یا مردى از خاندان من. (۵۷)

۱۰۰۵-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:على از من است و من از على.از سوى من نمى‏رساند و ادا نمى‏کند مگر خودم یا على. (۵۸)

تو براى من همچون هارونى

۱۰۰۶-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله-به على علیه السلام:تو نسبت‏به من همچون هارونى نسبت‏به موسى جز آن که پس از من پیامبرى نیست. (۵۹)

۱۰۰۷-به على-آیا نمى‏پسندى که نزد من همان جایگاهى را داشته باشى که هارون نزد موسى داشت،با این تفاوت که تو پیامبر نیستى؟مرا نشاید که بروم مگر آن که تو جانشین من باشى. (۶۰)

۱۰۰۸-امام على علیه السلام:پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود:

تو را جا گذاشتم که جانشین من باشى. عرض کردم:

اى پیامبر خدا!آیا از تو بازمانم؟فرمود:

آیا نمى‏پسندى که براى من چنان باشى که هارون براى موسى بود جز این که بعد از من پیامبرى نیست (۶۱)

ولایت على

۱۰۰۹-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:اگر على را به ولایت و سرپرستى گیرید خواهید دید که رهنما و رهیافته است و شما را به راه راست مى‏برد. (۶۲)

۱۰۱۰-اگر على را به خلافت‏برگزینید-که فکر نمى‏کنم چنین کنید-او را رهنما و رهیافته خواهید دید. (۶۳)

۱۰۱۱-آن گاه که از موضوع فرمانروایى یا خلافت نزد آن حضرت سخن به میان آمد-:اگر آن را به على سپارید خواهید دید که رهنما و رهیافته است و شما را در راه راست مى‏برد. (۶۴)

پى‏نوشتها:

(۱-۲-۳-۴) کنز العمال:۳۲۹۰۰۳۳۰۲۱،۳۳۰۲۲،۳۲۸۷۸.

(۵) شرح نهج البلاغه لابن ابی الحدید:۱۸/۱۷۳.

(۶-۷) کنز العمال:۳۲۹۰۹،۳۳۰۰۹.

(۸-۹) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۲/۲۱۲/۷۰۶ و ص ۲۵۸/۷۷۵.

(۱۰) شرح نهج البلاغه لابن ابی الحدید:۳/۹۸.

(۱۱) نور الثقلین:۵/۷۳/۷۴.

(۱۲) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۲/۲۳۰/۷۳۴.

(۱۳) امالی الطوسی:۶۰۲/۱۲۴۴.

(۱۴) امالی المفید:۱۶۸/۳.

(۱۵-۱۶) کنز العمال:۳۶۴۱۹،۳۲۹۵۲.

(۱۷) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۳/۵/۱۰۲۱.

(۱۸-۱۹) شرح نهج البلاغه لابن ابی الحدید:۱/۱۳ و ص ۱۴۳-۱۵۰.

(۲۰) شرح نهج البلاغه لابن ابی الحدید:۱/۱۳۹.

(۲۱-۲۲-۲۳) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۱/۳۶۶/۴۶۱ و ح ۴۵۸ و ۲/۱۱/۵۰۶.

(۲۴) کنز العمال:۳۲۹۳۸.

(۲۵-۲۶) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۱/۳۸۰/۴۸۶ و ص ۳۸۵/۴۹۱.

(۲۷) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۲/۲۶۰/۷۷۷.

(۲۸) شرح نهج البلاغه لابن ابی الحدید:۲/۲۹۷.

(۲۹) کنز العمال:۳۳۰۱۸.

(۳۰۰) الکافی:۱/۲۹۴/۱.

(۳۱-۳۲-۳۳-۳۴) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۳/۱۱۸/۱۱۵۹ و ص ۱۲۰/۱۱۶۲ و ص ۱۲۴ و ص ۱۲۵ کلاهما فی الهامش.

(۳۵-۳۶) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۳/۱۲۵ فی الهامش و ۲/۲۷۳/۷۹۳.

(۳۷-۳۸-۳۹-۴۰-۴۱-۴۲-۴۳) کنز العمال:۳۲۸۹۰،۳۲۹۷۹،۳۲۹۱۱،۳۲۸۸۹،۳۲۹۸۱،۳۲۹۷۷،۳۲۹۸۰.

(۴۴) امالی الصدوق:۴۴۰/۲۰.

(۴۵) ینابیع الموده:۱/۳۹۷/۱۷.

(۴۶-۴۷) کنز العمال:۳۲۹۴۳،۳۲۹۴۴.

(۴۸-۴۹-۵۰) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۱/۱۲۹/۱۷۹ و ص ۱۰۵/۱۴۵ و ص ۱۰۷/۱۴۷.

(۵۱) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۱/۱۰۸/۱۴۸.

(۵۲) سنن ابن ماجه:۱۱۹.

(۵۳-۵۴-۵۵) کنز العمال:۳۲۸۸۰،۳۲۹۱۴،۳۲۹۳۶.

(۵۶-۵۷-۵۸) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۱/۱۰۹/۱۴۹ و ۲/۳۷۷/۸۷۳ و ص ۳۷۸/۸۷۵.

(۵۹-۶۰-۶۱-۶۲-۶۳) کنز العمال:۳۲۸۸۱،۳۲۹۳۱،۳۶۴۸۸،۳۲۹۶۶،۳۳۰۷۲.

(۶۴) تاریخ دمشق‏«ترجمه الامام علی علیه السلام‏»:۳/۶۹/۱۱۱۰ و ۲/۲۸۰/۸۰۴.

میزان الحکمه جلد ۱ صفحه ۲۵۳ ،محمد محمدى رى‏شهرى

منبع: سایت بلاغ